Jorge Uría va protagonizar esti martes la charra mensual de l'asociación cultural Ástura nel Atenéu Obreru de Xixón, que lleva’l nome de ‘Les romeríes asturianes al aniciu del sieglu XX’. El profesor d’Historia Contemporánea na Universidá d’Uviéu va afondar nes causes del cambiu d’un mundu tradicional a otru mercantilizáu al traviés de la evolución d’estos festexos.
 
Los responsables de l’asociación cultural espliquen que’l puxu que vivieron les romeríes nos años finales del sieglu XIX y nos primeros del pasáu “taba en rellación col grau d’espardimientu de la población, con una economía campesina amenorgada y cola falta de contautu coles novedaes culturales de la dómina: l’ociu mercantilizáu, los bailles de pago, los teatrinos de varietés o, más llueu, el cine”. Asina, nesi universu rural “atopábense entovía exemplos d’indumentaria tradicional, de romeríes al rellumu les fogueres y de música y bailles a lo suelto con gaiteru y tamboriteru”, pero la llegada de moo de tresportes nuevos, la lluz, formes d’ociu nueves o’l baille agarrao provocó “una tresformación radical” en “filandones, esfoyaces, amagüestos, feries y mercaos y, perriba too, romeríes”, sobre manera na zona central del país, “onde los elementos tradicionales diben quedando arrequexaos cuando non desaniciaos”. Uría va aprovechar estos exemplos p’afondar “nes causes (sociolóxiques, económiques, culturales, etc.) del camudamientu del mundu tradicional y la cultura popular del sieglu XIX al mundu mercantilizáu, industrializáu y aforfugáu del sieglu XX”.
 
Profesor titular d’Historia Contemporánea na universidá asturiana dende’l 1991, el convidáu d’Ástura pa esta charra tamién da cursos d'Historiografía Contemporánea Universal, d'España, del Mundu Actual y d'América Llatina, ente otros, y d'especialización doctoral. Ye davezu profesor invitáu en delles universidaes, como la François Rabelais de Tours, la Sorbonne Nouvelle, la Bradford University, la University of Leeds, la State University de New York, la Universidá de Belo Horizonte o la Sorbonne-Panthèon, la meyor universidá de Francia y una de les cimeres del mundu. Uría tien asoleyaos más de diez llibros de tema históricu, munchos d'ellos dedicaos al estudiu de la historia social, la cultura popular y la vida cotidiana n'España y n'Asturies finando'l sieglu XIX y los anicios del XX, y ye responsable del artículu ‘De la fiesta tradicional al tipismo mercantilizado. Asturias a principios del siglo XX’ espublizáu nel ‘Bulletin d'Histoire Contemporaine de l'Espagne’. La conferencia del historiador va celebrase a les 19.30 hores nel Atenéu Obreru de Xixón (Cuadonga, 7), con entrada llibre.

Baxo'l suxeridor títulu de "LOS CONTACTOS ENTRE MÚSICA POPULAR Y MÚSICA CULTA EN EL REPERTORIO MUSICAL DE LA GAITA ASTURIANA" Fonsu Fernández va falanos de cómo dende la segunda metá del sieglu XX hasta anguaño vieno recoyéndose n’Asturies una bayurosa coleición de melodíes tradicionalmente interpretaes cola gaita. Yá a fines del sieglu XX, nel contestu políticu del desendolcu del autonomismu y en plenu procesu d’anovación acústica del instrumentu, entámase a deprender la so téunica y a codificar el so repertoriu axustándolu a les normes académiques, procesu que fina en 2006 cola inclusión de la gaita nos programes de los Conservatorios Profesionales de Música d’Uviéu y Xixón. Una música oral o folk camudóse, entós, nuna música escrita o «d’arte».

De toes maneres, y magar que la mayoría d’esi repertoriu musical atropóse de la tradición oral, esisten exemplos que, baxo un sele analís, amuésennos un raigañu cultu o, pelo menos, un ñidiu contautu col ámbitu de la música culto, a la que la gaita sirve unes veces d’inspiración y de la que, notres ocasiones, toma melodíes enteres que güei etiquetamos como «tradicionales». Esta conferencia xurga neses melodíes y, hasta onde ye posible, esfuérciase en refacer el camín pel que llegaren a popularizase como melodíes de gaita.

FONSU FERNÁNDEZ ye llicenciáu en Filoloxía Hispánica pola Universidá d'Uviéu y doctorandu en Musicoloxía.
Ye direutor del Muséu de la Gaita de Xixón dende 1997.
Tien espublizaos los llibros "Guía didáctica del Museo de la Gaita" (2000) y el "Cancionero de la gaita asturiana" (2 tomos con estudiu históricu y partitures, 2011). Destaquen tamién numberosos artículos de tema musical (rellacionaos cola zanfona y la gaita asturiana, de los que ye amás instrumentista) espublizaos nes revistes "Asturies, memoria encesa d'un país", RIDEA o Etno-Folk, Revista galega de etnomusicoloxía.
Ye autor del discu "Ea, señores usías. Cantares y sones de ciegu n'Asturies" (1999), asina como collaborador instrumentista en discos de los grupos Lliberdón (del que foi miembru), el Grupu Cultural Xana, Brenga Astur o Muyeres.
Debe tamién sorrayase el trabayu organizativu y de direición de diez esposiciones de tema musical nel ámbitu del Muséu Etnográficu del Pueblu d'Asturies (Xixón), asina como'l so llabor de comisariu d'otres ayenes al Muséu.

Organizao por Ástura y l'Atenéu Obreru de Xixón, el martes 20 de xineru  a les 19:30 hores nel llocal del Atenéu Obreru de Xixón na cai Covadonga, 7.

Baxo'l suxeridor títulu de "RUINAS, RELIQUIAS Y CRUCES: LA CONSTRUCCIÓN HISTÓRICA DE LOS SÍMBOLOS DE ASTURIAS" Raquel Alonso, prestixosa medievalista, va falar sobre cómo, lo mesmo que pasa coles naciones, dalgunos oxetos y nicios materiales colos que s'identifiquen los pueblos foron algamando valir a lo llargo la Historia tres igües y reellaboraciones socesives, munches vegaes mangoniaes y caciplaes dende'l puntu vista históricu. Nesti sen, Raquel Alonso va desplicar el procesu de construcción de dalgunos de los símbolos d'Asturies más cenciellos d'estremar (la Cruz de los Ánxeles y la Cruz de la Victoria) nel contestu de les histories fabuloses qu'ente los sieglos XI y XII forxaron les lleendes qu'entovía repetimos güei ente la incredulidá y l'arguyu patriu.

RAQUEL ALONSO ÁLVAREZ ye doctora en Xeografía ya Historia pola Universidá d'Uviéu y Profesora Titular na mesma Universidá. Foi becaria y desendolcó investigaciones na Universidá François Rabelais de Tours, el St John's College de la Universidá de Cambridge y la École Pratique des Hautes Études de París.
Ye editora científica de la revista "Territorio, Sociedad y Poder" (Uviéu) y forma parte de los grupos d'investigación "Episcopus, Society for the Study of Bishops and Secular Clergy in the Middle Ages" y CARE-Hispania (Corpus d'Arquitectura Relixosa Europea ente los sieglos IV a X). Ye especialista nel estudiu de los monasterios medievales, asina como de la organización social del espaciu y l'urbanismu de la dómina y de les consuetes catedralicies de la Corona d'Aragón.
Tien asoleyaos dos llibros, el más nuevu ye una monografía sobre'l monasteriu de Cañas (La Rioja) y numberosos artículos científicos y capítulos de llibros acomuñaos. Les sos principales llínies d'investigación son los monasterios franciscanos y cistercienses, los monasterios de muyeres, los sistemes de propaganda y representación emplegaos polos reis occidentales hispánicos y la historiografía medieval. Agora mesmo trabaya sobre una monografía del obispu Pelayo d'Uviéu.

Organizao por Ástura y l'Atenéu Obreru de Xixón, el martes 18 de payares a les 19:30 hores na sede del Atenéu.

Organizao por Ástura y l'Atenéu Obreru de Xixón, el martes 17 de xunu, a les 20:00 hores, el filólogu Ramón d'Andrés va dar una conferencia nel llocal del Atenéu Obreru de Xixón na cai Covadonga, 7.
Baxo'l suxeridor títulu de "LA DIVERSIDÁ LLINGÚÍSTICA: UNA REVOLADA PEL PLANETA DE LES 5.000 LLINGÜES" Ramón d'Andrés va facer un percorríu pel fenómenu de la diversidá mundial de llingües como fechu consustancial a la historia y esencia de la Humanidá. Tres d'esta diversidá descúbrese un orde: les llingües actuales son el resultáu d'esgayase otres falaes antiguamente, conformando un formidable árbol xenealóxicu a escala mundial. El paisaxe llingüísticu d'Europa ye frutu de tres grandes foles a lo llargo de la Historia. La mayoritaria d'elles, la indoeuropea, ye la que xunce llingüísticamente Islandia con Ceilán, o Nepal con Asturies. Les llingües actuales de la Península Ibérica son el reflexu d'un pasáu al empar compartíu y individualizáu.

RAMÓN D'ANDRÉS DÍAZ ye fíu del escritor Manuel d’Andrés «Mánfer de la Llera». Ye:
• Profesor titular de Filoloxía Española y Asturiana na Universidá d’Uviéu.
• La so trayectoria investigadora vincúlase a variaes temátiques rellacionaes col asturianu: descripción gramatical, léxicu, normativa, situación sociollingüística, toponimia y dialectoloxía.
• Foi corredactor de les Normes Ortográfiques y del Diccionariu de la Llingua Asturiana, y ponente de la Gramática de la Llingua Asturiana, obres de l’Academia de la Llingua Asturiana.
• Miembru de númberu de la mesma y correspondiente del Real Institutu d’Estudios Asturianos.
• Coordina’l grupu d’investigación «Seminariu de Filoloxía Asturiana», de la Universidá d’Uviéu. Director de los proyectos «Estudiu de la Transición Llingüística na Zona Eo-Navia, Asturies (ETLEN)» y l’«Observatoriu Asturianu de Neoloxía y Terminoloxía» (AsturNeo)». Miembru del comité de redacción de la Revista de Filoloxía Asturiana y de la Xunta Asesora de Toponimia del Principáu d’Asturies.
• Ente los sos llibros figuren: "Diccionariu temáticu de la llingua asturiana" (1991), "Encuesta sociollingüística nuna parroquia asturiana (Deva-Xixón)" (1993), "Gramática práctica de asturiano" (1997), "Cuestiones d’asturianu normativu" (2001-2003), "Juicios sobre la lengua asturiana. Algunas cuestiones básicas acerca del debate lingüístico en Asturias" (2002), "Diccionario toponímico del concejo de Gijón" (2008), "Lengua, ciencia y fronteras" (coordinador, 2011) o "Gramática comparada de las lenguas ibéricas" (2013). Desenvuelve tamién un intensu llabor de divulgación en llibros, ensayos y artículos de prensa.